اعتکاف

ماه رجب هفتمین ماه از ماههای قمری، ماهی بسیار شریف و از ماههای حرام است. رجب نام نهری است در بهشت که از عسل شیرین‌تر و از شیر سفیدتر است و هر کس در این ماه روزه دارد، از آن نهر آب می نوشد. به ماه رجب، رحب الأصب، یعنی ماه ریزش رحمت خداوند بر مردم نیز می‌گویند.
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:«ماه رجب برای امت من «ماه استغفار» است. رجب ماه خدا و ماه شعبان ماه من و ماه رمضان ماه امت من است. کسی که یک روز از ماه رجب را روزه گیرد، مستوجب خشنودی خداوند گردد، غضب الهی از او دور می‌گردد و دری از درهای جهنم به روی او بسته می‌شود.»

در حدیث دیگری آمده است که هر کس سه روز آن را روزه دارد بهشت بر او واجب گردد.
در ماه رجب دعاها و اعمال خاصی وارد است که مهمترین آنها « اعمال ایام البیض » (13 تا 15 ماه) و اعمال ام داوود و برنامه اعتکاف است

کلمه اعتکاف از ریشه عکف است. اهل لغت برای این ریشه، معانی گوناگونی ذکر نموده اند. از جمله: رویکرد به چیزی با توجه و مواظبت، اقبال به چیزی بی آن که روی از آن برگردد، محبوس و متوقف کردن چیزی، اقبال و ملازمت بر چیزی از روی تعظیم و بزرگداشت آن، التزام به یک مکان و اقامت در آن، اقامت، ملازمت و مواظبت، حبس و توقف

ایام اعتکاف، دهه آخر ماه رمضان و نیز ایام البیض (سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم) ماه رجب است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم فرموده است:
«ثواب اعتکاف در ماه رمضان، برابر با ثواب دو حج و عمره است.»

مسأله 1892: (اعتکاف) عبارت از ماندن در مسجد جامع است، به قصد عبادت و تقرّب به درگاه الهىو این کار، مستحب و داراى اجر و ثواب بسیار زیادى مىباشد.

مسأله 1893: پشت بام مسجد، زیر زمین و محراب آن جزو مسجد است و همچنین اگر مسجد توسعه پیدا کرده باشد. و فرقى نمىکند در حال اعتکاف، ایستاده باشد یا نشسته، بیدار باشد یا خواب.

مسأله 1894: هر وقتى که روزه گرفتن صحیح باشد، اعتکاف نیز صحیح است و بهترین اوقات آن، ماه رمضان مىباشد.

مسأله 1895: در اعتکاف چند چیز شرط مىباشد: 1 ـ ایمان 2 ـ عقل 3 ـ نیّت قربت 4 ـ روزه گرفتن 5 ـ کمتر از سه روز نباشد.

مسأله 1896: روزه گرفتن در حال اعتکاف شرط است. و حد اقل آن سه روز مىباشد، چه روزه مستحب باشد و چه واجب، حتى با روزه قضا و روزه استیجارى نیز اعتکاف صحیح است.

مسأله 1897: در اعتکاف اجازه پدر و مادر نسبت به فرزند، در صورتى که اعتکاف، باعث اذیت آنها شود و اجازه شوهر به زن و مولا به غلام خود، لازم است.

مسأله 1898: حداقل اعتکاف، سه روز است و اگر فقط یک روز و یا دو روز نیّت کند، اعتکاف باطل است، امّا بیشتر از سه روز اشکال ندارد.

مسأله 1899: در مدّت اعتکاف، باید در مسجد به قصد اعتکاف بماند، مگر براى انجام کارى لازم و ضرورى، یا براى انجام کارى واجب، مانند شهادت دادن و یا کارى مستحب، مانند تشییع جنازه مؤمن یا صله ارحام بیرون رود و اگر از روى ندانستن مسأله و یا فراموشى از مسجد بیرون برود، اشکال ندارد.

مسأله 1900: بهتر است اعتکاف، در یکى از این مساجد باشد: مسجدالحرام، مسجدالنبى(ص)، مسجد کوفه و مسجد بصره.

مسأله 1901: چند چیز بر شخص معتکف حرام است و اعتکاف را باطل مىکند:

1 ـ جماع. و بنا بر احتیاط در مدت اعتکاف، مرد و زن نمىتوانند، یکدیگر را ببوسند و یا لمس کنند. و همچنین استمناء نیز حرام و بنا بر احتیاط اعتکاف را باطل مىکند.

2 ـ بوییدن عطر و چیزهاى خوشبو مانند گلها به منظور لذّت.

3 ـ مجادله و بحث کردن، براى اظهار فضل، علم و برترى، اما اگر براى ثابت کردن حق باشد، اشکال ندارد.

4 ـ خرید و فروش و بنا بر احتیاط واجب از هر نوع تجارت اجتناب نماید، مگر براى کارهاى ضرورى مانند خرید خوردنى و آشامیدنى براى خود.

مسأله 1902: چیزهایى که بر معتکف حرام است، فرق نمىکند که شب مرتکب شود یا روز، و چیزهایى که روزه را باطل مىکند و در احکام روزه بیان شده، اعتکاف را نیز باطل مىنماید.

مسأله 1903: مىتوان اعتکاف مستحب را در دو روز اول قطع نمود، ولى اگر دو روز گذشت روز سوم واجب مىشود.

مسأله 1904: جایز است در هنگام نیّت اعتکاف، شرط کند هر وقت خواست، حتى در روز سوم، از اعتکاف رجوع نماید.

مسأله 1905: اگر شخص معتکف در مسجد جنب شود، از مسجد خارج شود و غسل نماید.