چیزی مانند زکات که انسان از مال خود در راه خدا می دهد را صدقه گویند؛ ولی در واقع، صدقه هم شامل واجب می شود و هم مستحب.
علامه بزرگوار ابن فهد برای صدقه پنج قسم بیان کرده است:
صدقه در مال، در جاه، در عقل، در زبان، در علم
صدقه در مال، معلوم است و اما در جاه: تصورش به این است که برای دیگری در راه خدا شفاعت کند، و در عقل: در مشورت کمک نماید، و در زبان:در میان مردم به اصطلاح برخیزد، و در علم: روشنگر افکار مردم شود.
و باید متوجه بود که صدقه در مال، تنها پنج ریال یا یک تومان دادن به فقیر و مسکین نیست، بلکه جامعه از این مال یا به نحو وجوب و یا بطور استحباب، حقی دارد؛ بنابراین از این اموال، شخص مسلمان باید جامعه را بهره مند سازد، کتابهای دینی چاپ کرده، در دسترس قرار دهد، کتابخانه، بیمارستان، زایشگاه، پل، جاده، و حمام بسازد و صدها امر دیگر که در خدمت بندگان خدا قرار می گیرد، انجام دهد.
معنای فقیر و مسکین:
فقیر: کسی است که محتاج است، ولی سؤال (درخواست) نمی کند، اما مسکین؛ کسی است که سؤال می نماید
صدقه دارای معنی عامی است که هم شامل واجبات مانند زکات خواهد شد و هم صدقات مستحبی را می گیرد
زکات(صدقه واجب):
زکات یکی از فروع دین و از ضروریات اسلام است و منکر آن کافر و نجس است
برای صدقه واجب یا مستحب، فوائد بسیاری است
پاداش زیاد اخروی
صدقه در دست پروردگار قرار می گیرد
با صدقه مال کم نخواهد شد
کمر شیطان را می شکند
مرگ بد را دفع می کند.
عمر را زیاد می نماید
روزی را زیاد و فقر را برطرف سازد
شفا و دوای مریض است
از خطر خرابی محفوظ ماند
خانه و شهر را آباد سازد
قضاء حتمی آسمانی را برطرف کند
از اذیت درنده نگهداری نماید
مالِ انسان را از تصرف اشرار حفظ می کند
هفتاد در از شر و بدی را می بندد.
تجارت سودمندی است، چه در دنیا و چه در آخرت
اراحتی فکری وسوسه و ترس را برطرف سازد
صدقه در شب، خشم خدا را فرو نشاند و گناه بزرگ را نابود ساخته و حساب را آسان گرداند